U mesecima nakon urušavanja nadstrešnice u Novom Sadu i produbljivanja političke krize, govor mržnje u domaćim medijima intenziviran je i usmeren ka širokom spektru aktera – od studenata i demonstranata do novinara i nezavisnih redakcija, saopštio je Institut za medije i različitosti – Zapadni Balkan.
Prema rezultatima monitoringa, u periodu od januara 2024. do jula 2025. zabeležena su 102 slučaja govora mržnje i štetnih narativa. Glavni izvori su mediji (41,5%) te političari i javni zvaničnici (21,5%). Posebno su problematični tabloidi i televizije sa nacionalnim dozvolama, koji, kako se navodi, „pojačavaju polarizujuće poruke“.
Institut ističe da su narativi mržnje postali složeniji i slojevitiji: prvi put u skoro pet godina monitoringa, najveći broj slučajeva istovremeno targetira više identiteta (rod, seksualna orijentacija, etnicitet) uz političke stavove. Iako žene ostaju najčešća meta, beleži se i značajan porast političkog targetiranja; te dve kategorije čine gotovo polovinu svih slučajeva. Istovremeno, etnička mržnja i napadi na seksualne manjine su brojčano nešto manji nego ranijih godina.
Jezik koji se koristi u targetiranju političkih protivnika, prema nalazima, dodatno se pooštrio: uvrežene etikete poput „izdajnici“ i „strani plaćenici“ sve češće se zamenjuju terminima „teroristi“, „fašisti“ i „nacisti“. Kampanja „Mi nismo genocidan narod“, pokrenuta nakon usvajanja Rezolucije UN o Srebrenici, dodatno je zloupotrebljena protiv studenata, profesora i građana koji su podržali proteste, a protivnici su u provladinim medijima često nazivani i „ustašama“.
Novinari i novinarke su se našli među najteže ugroženim grupama: deo slučajeva uključivao je i pretnje smrću, dok novinarska udruženja upozoravaju na porast fizičkih napada na terenu tokom protesta. Institut posebno izdvaja seksističke i mizogine narative i senzacionalističko izveštavanje o femicidu i rodno zasnovanom nasilju kao trajno prisutne probleme.
Iako je broj zabeleženih slučajeva mržnje prema LGBTIQ+ zajednici u posmatranom periodu opao, mržnja je eskalirala oko velikih kulturno-sportskih događaja poput Evrovizije i Olimpijskih igara, gde su kvir nastupi nazivani „satanskim“ i „demonskim“.
Prema nalazima, petina slučajeva emitovana je na najgledanijim TV kanalima, ali Regulatorno telo za elektronske medije (REM) u poslednjih godinu i po nije reagovalo. Raspuštanje Saveta REM-a u novembru 2024. i dalje nepopunjavanje tog tela, kako se navodi, stvorili su regulatorni vakuum i prostor za nekažnjeno kršenje profesionalnih standarda i medijskih zakona.
Rezultati istraživanja predstavljeni su na regionalnoj konferenciji Mreže za izveštavanje o različitosti „Breaking Words, Building Bridges“ u Beogradu, uz nalaze monitoringa govora mržnje iz Albanije, Severne Makedonije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore i sa Kosova.
