EN
Društvena mreža Twitter je od 6. avgusta prošle godine uvela oznake na svojoj platformi za medije koji sarađuju sa državnim vladama, među kojima je, prema pisanju srbijanskih medija, tako označeno i deset medija iz Srbije.
Kako piše Danas.rs oznake sa natpisom „Medij koji sarađuje sa Vladom Srbije“ na Twitteru je moguće vidjeti kod profila deset srbijanskih medija među kojima su Kurir, Prva, RTS Vesti, Tanjug, Informer, Srpski telegraf, Politika, Televizija Happy, Pink.rs i B92 vesti.
U pravilima Twittera piše da ta društvena mreža navedenim oznakama, između ostalog, obilježava medije povezane sa državom kao „medije u kojima država vrši kontrolu nad uredničkim sadržajem putem financijskih sredstava, izravnih ili neizravnih političkih pritisaka i/ili kontrolu nad proizvodnjom i distribucijom“.
Za razliku od nezavisnih medija, Twitter navodi da mediji povezani s državom često koriste svoje vijesti kao sredstvo za promicanje političke agende, te da javnost ima pravo biti informisana o tome.
Medijski analitičar iz Srbije Nedim Sejdinović za Media.ba kaže da navedena odluka Twittera neće “potresti” takve medije jer je riječ o neprofesionalnim medijima koji ne drže do etičkog kodeksa i koji “produkuju jednu paralelnu realnost, u kojoj je predsednik (Aleksandar) Vučić otac nacije koji radi 48 sati dnevno i brine o svakom građaninu ove zemlje”, kao i da “ti mediji su inače i abonenti vlasti i od države na različite načine, direktno ili indirektno, dobijaju ogroman novac”.
Pravnica iz Nezavisnog udruženja novinara Srbije Marija Babić za Media.ba kaže da je riječ o medijima koji su već dugo naklonjeni vlastima Srbije i da takav način funkcionisanja “označenih” medija traje dugi niz godina, posebno ističući slučaj označavanja Twitter naloga Radiotelevizije Srbija (RTS) za koji kaže da “već jako dug period ne ostvaruju svoju osnovnu ulogu javnog sevisa, a to je izveštavanje o temama od javnog značaja u interesu građana, već se informativni program svodi na puko prenošenje informacija bez kritičkog sagledavanja i na prenošenje aktivnosti funkcionera vladajuće partije”.
Prema mišljenju Babić, ovakav način označavanja medija neće prouzrokovati značajne promjene ni kod privatnih, ali ni kod javnih medija.
“Što se tiče RTS-a, nikakvi izveštaji, kao ni mišljenja stručnih ljudi nisu uspela da utiču na to da on bude ono što bi trebalo da bude u većoj meri, a to je javni servis, pa tako neće ni Twitter”, kaže Babić.
Jedna od rijetkih reakcija od strane “obilježenih” medija, došla je iz Televizije Happy čiji se glavni urednik i voditelj Milomir Marić, kako piše Danas, zahvalio Twitteru “na pohvalama” što je i ovu televiziju označio kao medij koji sarađuje sa Vladom Srbije.
Marić je, kako se navodi, između ostalog, rekao da je to najbolji znak da su oni značajna televizija za koju govore bitni ljudi koji donose važne odluke u Srbiji, te da beznačajni ljudi koji su daleko od ideja koje prihvata srpski narod imaju beznačajne televizije trebaju ostati u svojoj anonimnosti.
O tome da označavanje pojedinih medija neće dovesti do promjena u njihovom radu pisao je i portal Nova.rs, a o “obilježenim” medijima iz Srbije od strane Twittera izvijestili su još i portali poput N1, Balkan Insight, Cenzolovke, Novog magazina, 021 i drugih.
Za portal Cenzolovka je o ovoj temi govorio i novinar Balkanske istraživačke mreže Radmilo Marković koji je rekao da nedostaje informacija o tome koje je podatke Twitter koristio u obilježavanju navedenih medija. Sličnog mišljenja je i pravnica Babić koja kaže da u svom saopštenju, Twitter nije predstavio “tačne i jasne kriterijume” prema kojima je “označio” medije koji sarađuju sa srbijanskom vladom, dok Sejdinović smatra da je ta društvena mreža u procesu “označavanja” imala pomoć iz Srbije.
“Pretpostavljam da je Twitter imao nekoga iz Srbije ko je pomogao u označavanju medija, i da su u tu svrhu korišćena razna istraživanja i analize medijskih sadržaja, koji veoma rečito govore koji mediji u Srbiji predstavljaju uslužni servis režima”, kaže Sejdinović.
Prema mišljenju Sejdinovića, riječ je o primitivnoj propagandi koja je namijenjena onima sa najmanjim obrazovanjem, kao i onima koji su “politički i medijski nepismeni”, te da označavanje od strane Twittera, neće uticati na uređivačku politiku tih medija, ističući da “oni neće odustati od svoje uređivačke politike koja ima skoro isključivo propagandnu crtu” i da “mnogi od njih i ne znaju za drugačije novinarstvo”.
Sejdinović ističe da je dobro da korisnici drušvenih mreža imaju ovakve informacije, za koje pretpostavlja, da su zasnovane na rezultatima istraživanja i analizama medijskog sadržaja, jer na osnovu tih informacija, korisnik može “da gradi svoj odnos prema pojedinom mediju i njegovoj ponudi”.
Iz Twittera su naveli i da će svaki medij koji dobije navedenu oznaku biti obaviješten o tome, kao i da vlasnici takvih naloga, odnosno medija, Twitteru mogu uložiti žalbu u slučaju da smatraju da su takvu vrstu oznake dobili greškom. Iako nije poznato da li se neki od “označenih” medija iz Srbije žalio Twitteru, Sejdinović smatra da u slučaju medija iz Srbije greška nije napravljena.
“Svi koji su ‘obeleženi’ – ‘obeleženi’ su sa pravom”, kaže Sejdinović i dodaje da u Srbiji ima još mnogo “neoznačenih” medija koji su bliski vlasti, ali da svakako prilikom “označavanja” treba biti oprezan “da se slučajno ne napravi greška i nekom profesionalnom mediju nanese šteta”.
Kako kaže Babić, ovakav način označavanja medija iz Srbije od strane Twittera bi trebao biti još samo jedan od pokazatelja o stanju medijskih sloboda u toj zemlji a “da bi se ona popravila treba mnogo više nego obeležavanje određenih medija od strane Twittera” i da bi novinari i mediji, prije svega, trebali obavljati svoj posao “u skladu sa etikom i zakonima” čime će ostvariti svoju važnu funkciju koju bi trebalo da imaju u društvu.
Osim naloga profila medija, Twitter će, kako se navodi, oznake dodavati i profilima pojedinaca, poput urednika ili novinara, koji budu povezani sa profilima “označenih” medija, a takva praksa će se, za sada, primjenjivati za Twitter naloge iz Kine, Francuske, Rusije, Ujedinjenog Kraljevstva, Sjedinjenih Američkih Država, Njemačke, Italije, Španije, Tajlanda, Turske i Ujedinjenih Arapskih Emirata, a iz Twittera su najavili da će spisak tih zemalja biti produžen.
Osim medija iz Srbije, oznake za saradnju sa vladama svojih zemalja na Twitteru su dobili i mediji poput Sputnika i RIA Novosti iz Rusije, iranske agencije Irna i kineske CCTV, a iz Twittera su naveli i da neke medijske organizacije koje se finansiraju od strane države, a imaju uredničke slobode, se ne označavaju kao profili medija koji su povezani sa državom. Takvi mediji su oni poput, kako su naveli, BBC-a u Ujedinjenom Kraljevstvu ili NPR-a u Sjedinjenim Američkim Državama.
