EN
Koalicija organizacija za slobodu medija i novinarskih grupa Media Freedom Rapid Response (MFRR) objavila je treći izveštaj o praćenju slobode medija u kojem su istaknute ključne prijetnje bavljenja novinarstvom u Evropi od novembra 2020. i kraja februara 2021.
U navedenom četveromesečnom periodu zabilježeno je 147 upozorenja u 27 evropskih zemalja, piše Međunarodni institut za štampu. Ta upozorenja, kako se navodi, uključuju napade na 256 osoba koje su povezane sa medijima. U poređenju sa ranijim izvještajima, u posljednjem izvještaju je zabilježeno najviše upozorenja, dok je u onom koji se odnosio na period od marta do juna 2020. zabilježeno 120 upozorenja, te 114 upozorenja za izvještaj u periodu od jula do oktobra 2020. godine.
Za evropske zemlje obuhvaćene izvještajem se navodi da čine područje prepuno političkog konteksta, metoda i alata koji utiču na slobodu medija, a navodi se i da je analizom utvrđeno da postoji potreba za detaljnim i dugoročnim odgovorima državnih i regionalih organa uz povećano javno pružanje solidarnosti i podrške.
Na slobodu medija je, kako piše u izvještaju, direktno uticala i pandemija koronavirusa, a zabilježena je i kontinuirana upotreba SLAPP-a, kao i drugih tužbi protiv novinara, odvraćanje od nezavisnog izvještavanja sa protesta, uznemiravanje novinara na internetu, uključujući prijetnje i klevete kojim su najčešće izložene žene.
Kada je riječ o upozorenjima koja su vezana za pandemiju koronavirusa, u izvještaju piše da je većina incidenata zabilježena tokom protesta koji su se dešavali u zemljama širom Evrope. Kao jedna od zemalja u kojoj su tokom protesta zabilježeni neredi i brojna kršenja medijskih sloboda je Nizozemska u kojoj je nedavno ubijen istraživački novinar Peter R. de Vries.
Upozorenja povezana s pandemijom koronavirusa i incidenti nastali tokom prostesta, a u kojim su zabilježena kršenja medijskih sloboda, evidentirana su i u Njemačkoj u kojoj su tada zabilježeni i fizički napadi na novinare.
Kada je riječ o zemljama Zapadnog Balkana, za Srbiju se u izvještaju kaže da su zabilježene prijetnje, zastrašivanja, govor mržnje prema novinarima, kao i pokušaji diskreditacije medija, a navodi se i da mnoge prijetnje nisu temeljito istražene, te da su prijetnje smrću i nasiljem bili najčešće zabilježeni napadi tokom perioda od novembra 2020. i kraja februara 2021.
Krajem januara 2021. uvrede i prijetnje smrću je putem Twittea, kako piše u izvještaju, dobio novinar portala Nova.rs Vojislav Milovančević koji je prethodno bio i fizički napadnut tokom protesta u Beogradu. Prijeteće poruke je, kako se navodi u izvještaju dobila i novinarka N1 televizije Žaklina Tatalović, a krajem decembra prošle godine, prijetnje je dobila i novinarka Jelena Zorić kojoj je tokom suđenja prijetio advokat.
U Sloveniji je, kako piše u izvještaju, vlada nastavila vršiti pritisak na medije u toj zemlji, dok je premijer Slovenije Janez Janša putem Twittera svakodnevno nastojao poniziti kritičare, uključujući novinara portala Politico. Osim toga, u Sloveniji je u tom periodu zabilježen finansijski pritisak na novinsku agenciju u toj zemlji-STA kojoj je prekinuto finansiranje iz budžeta.
U izvještaju se navodi da su u Albaniji zabilježena proizvoljna hapšenja i zlostavljanja novinara od strane policije koja je vršila prekomjernu silu za vrijeme protesta koji su u toj zemlji organizovani zbog ubistva 25-godišnjeg mladića. Neki od privedenih novinara su, kako se navodi u izvještaju, tvrdili da su tokom tih protesta fizički napadnuti od strane policije.
Kada je reč o drugim zemljama koje su obuhvaćene istraživanjem, za Mađarsku, Poljsku i Tursku se navodi da u tim zemljama vlada sve veća kontrola vladajućih stranaka nad državnim kompanijama, reklamnim agencijama, medijskim regulatorima, nadzornim tijelima za zaštitu na tržištu, pa čak i sudovima što omugućuje stalnu i intenzivnu kampanju prema kritičnim medijima.
Ovaj izveštaj su kreirali Evropski centar za štampu i slobodu medija, Međunarodni institut za štampu i Evropska federacija novinara.
