Ukupno 238 medija registrovani su kao dnevne i periodične novine, 70 kao različite vrste portala, 22 kao radio programi, 14 kao televizijski programi, jedan kao servis novinskih agencija, a 26 je “ostalih” i “nedefinisanih”.
Kada su jezici u pitanju, 157 medija je registrovano kao mediji na srpskom jeziku, osam na mađarskom, šest na rusinskom jeziku, četiri na slovačkom, tri na engleskom, dva medija na bunjevačkom, jedan na makedonskom, a kod 190 medija jezik je “nedefinisan”.
Prema podacima koje je VOICE dobio iz APR-a, ukupno 23 medija upisana u registar ima firma Color Media International čiji je zakonski zastupnik Velibor Đurović, bliski poslovni partner Roberta Čobana. Među njima su, pored Sveta i Scandala, i novine sa nazivima poput “Zona magija”, “Ruski doktor”, “TV novele”… Još više – ukupno 34 medija, prema APR-ovim podacima, ima Color Press Group koja je izbrisana iz registra 2017. godine, a u registar je naredne godine upisana Color Press Group 1992, čiji je zakonski zastupnik takođe pomenuti Đurović, a koja se nalazi na adresi ugašene firme, Temerinska 102.
Color Media Enigmatika ima 26 medija (zakonski zastupnik: Nemanja Vujović), Color Media Communications ima šest (zakonski zastupnik: Robert Čoban), po tri imaju Color Media Special (zakonska zastupnica: Tanja Tomčić) i Color Euro Media. Color Media L&Z i Color Media produkcija, prema podacima koje je VOICE dobio iz APR-a, imaju po jedan medij. Međutim, prva firma izbrisana je iz registra 2013, a druga 2014. godine, što nas upućuje na zaključak da u Registru medija zapravo nije ažuran spisak. Adresa velike većine “Color” firmi je Temerinska 102, Novi Sad.
Eparhija bačka Srpske pravoslavne crkve je poveliki lokalni medijski mogul i ima ukupno pet svojih medija koji su upisani u registar, i to četiri radija: Slavoslovlje, Blagovesnik, Tavor i Beseda, plus još i TV Beseda. Svi su registrovani 2010. godine.
Čak 21 medij upisan u Registar medija ima firma En-Press, a reč je uglavnom o enigmatskm listovima kao i o jednom seks magazinu. Enigmatikom se bavi i M&B commerce sa 16 registrovanih medija. Vlasnik prve firme je Mile Janković, koji je i suvlasnik u drugoj navedenoj firmi. Ukupno 14 medija upisanih u registar ima Skandi press doo (zakonski zastupnik: Ivan Rudić), koji izdaje listove posvećene skandinavkama, problemima, zagonetkama…
U kategoriji poljoprivrede, Udruženje Agroprofit Čedomira Kece ima svoja četiri medija: Organicsrbijapress, Infoselo, Agroservis plus, Gazdinstvo
U registru je i 14 televizija, odnosno televizijskih programa: Kanal 9, RTV Panonija, Media NS, Mozaik, TV Beseda, Televizija Vojvodine – prvi program, Televizija Vojvodine – drugi program, TV Most, TV Delta, RTD, Linea electronics, Novosadska TV, TV NS plus i kablovska TV Balkan.
OD ŠUME SE NE VIDI DRVEĆE
I ovi podaci o televizijama nam govore da Registar medija zapravo nije ažuran. Na primer, Mozaik TV odavno ne postoji, kao ni TV NS plus, dok je Linea electronics zapravo KTV iz Zrenjanina. Što znači da podatke, barem o elektronskim medijima, treba proveravati u Regulatornom telu za elektronske medije (REM), a ne u Registru medija. Čemu onda uopšte služi Registar medija?
“Obiman registar medija mogao bi se objasniti izrekom ‘od šume se ne vidi drveće’”, kaže za VOICE Branka Dragović Savić, glavna urednica portala Autonomija i članica Upravnog odbora Nezavisnog društva novinara Vojvodine.
Novinar Cenzolovke i medijski ekspert Denis Kolundžija navodi da je, prema podacima iz oktobra prošle godine, u Srbiji bilo blizu 2.400 registrovanih medija, što je otprilike jedan medij na svakih 3.000 stanovnika.
“Takav podatak može svakog da zapanji, koliko i onaj zaista fascinantni da, recimo, na svakih hiljadu Novosađana ‘dođe’ po jedan medij, a one koji čitaju izveštaje o zabrinjavajućem stanju sloboda medija u Srbiji, da dobrano zbuni”, navodi Kolundžija.
On dodaje da postoje otpori da se u Registar medija konačno uvede red te da se – za početak – iz njega pobriše više stotina medija od kojih su neki odavno ugašeni.
“Čak i nakon uvođenja reda, broj medija u Srbiji bio bi nerealno visok i ponovo bi davao pogrešnu medijsku sliku. Registar medija i tada bi, kao i sada, bio samo to – spisak onih koji su zadovoljili minimum zahteva za registraciju. To je za mnoge osnovni preduslov da, uz – naravno – ‘pravovernu’ uređivačku politiku, svoj opstanak na tržištu osiguraju najčešće isključivo češanjem o medijske konkurse. U Registru medija, što je baš dirljivo, svi su isti – i mediji koji se, kao i njihovi novinari, drže profesionalnih standarda i oni koji svakodnevno krše iste te standarde proizvodeći ‘lažne vesti’ i raspirujući mržnju i strah. Za šta ovi potonji redovno primaju javni novac”, priča Kolundžija.
Branka Dragović Savić ocenjuje da stotine medija na različitim platformama služe isključivo tome da se prikrije dijagnoza stvarnog stanja, koja glasi: niti imamo medijski pluralizam, niti uživamo medijske slobode.
Kako kaže, i neverovatan broj paramedija registrovanih samo u Novom Sadu nije u službi informisanja Novosađanki i Novosađana, koji zapravo nemaju pristup osnovnim podacima o funkcionisanju lokalne samouprave, već – upravo suprotno – u službi njihove kontrole. Dodaje da je paradoksalno da građani zapravo i finansiraju takve paramedije novcima iz budžeta, iako oni deluju protivno njihovim ineteresima, odnosno kao sredstva javnog dezinformisanja.
“To se, uostalom, potvrđuje svakodnevno kroz plasiranje brojnih dezinformacija, takozvanih lažnih vesti, a što za krajnju posledicu ima urušavanje novinarske profesije i novinarstva uopšte, koje postoji dotle dok god služi javnom interesu. Javno informisanje podrazumeva kontrolu rada institucija i donosilaca odluka, ali i rasvetljavanje događaja, pojava i društvenih fenomena, korišćenjem relevantnih podataka i relevantnih mišljenja stručnjaka. Sve drugo je javno dezinformisanje u službi nečijih političkih, ekonomskih ili drugih interesa koji su obično u koliziji sa interesom javnosti”, navodi naša sagovornica.
Prema njenim rečima, tim interesima odgovara “medijska džungla sa brojnim paramedijima i paranovinarima”, koji se otvoreno obračunavaju sa profesionalnim novinarima koji su ostali manjina u “medijskoj zajednici”, upravo u cilju gušenja samog novinarstva i slobode govora.
“Zato su novinari ključna meta i najtiražnijih režimskih tabloida, jer bez slobodnih medija građani gube osnovnu polugu kontrole vlasti. A bez te poluge, nema ni odgovornosti”, zaključuje Branka Dragović Savić.