ENSeoba dve ključne rubrike lista iz Novog Sada, posle 61 godine rada u glavnom gradu Vojvodine, samo je početak ukupne transformacije ovog dnevnika, koja već duže vreme izaziva polemike ne samo unutar redakcije već i ukupne javnosti u Vojvodini. U delu intelektualnih krugova vojvođanskih Mađara, pa i članova redakcije vlada mišljenje da je ovaj potez smišljen u najjačoj stranci – Savezu vojvođanskih Mađara, te da je Mađar so potpao pod veliki uticaj ove stranke, koja ima većinu u Nacionalnom savetu Mađara, inače osnivaču ovog dnevnog lista. Istovremeno, ocenjuje se da je ovo početak seobe i drugih mađarskih institucija u okviru projekta formiranja mađarske regije na severu Vojvodine.
– U nekadašnjem dopisništvu u Subotici funkcioniše desk i unutrašnjopolitička rubrika. Međutim, ne može se reći da je u Novom Sadu ostalo dopisništvo, jer je sedište lista i dalje tamo, priprema, štamparija, oglasno odeljenje, kao i distribucija i prateće službe. Ostalo je i 35 članova redakcije, što je oko 40 posto od ukupnog broja – ističe Kokai. On je potvrdio da je samo jedan novinar zatražio da ode na prinudni odmor, a niko od 35 prekobrojnih neće biti otpušten, jer se čeka novac za njihove otpremnine, ukupno oko 15 miliona dinara. O tome treba da odluči republička Vlada, a u Mađar sou očekuju da vladina komisija konačno zaseda do polovine marta i predloži odluku. Reč je o ekspertskoj međuresorskoj komisiji više ministarstava, koja je trebalo da završi posao u februaru.
Koncept transformacije Mađar soa prihvatio je Nacionalni savet na predlog Kokai, koji tvrdi da je reč o modifikovanom predlogu na osnovu analize firme Altis iz Beograda na čelu sa Božidarom Đelićem.
– Altis je predložio veoma restriktivno smanjenje broja zaposlenih, umesto 75, koliko će ukupno biti po mom predlogu, trebalo je da broj smanjimo na najviše 58 ljudi – kaže Kokai.
Dugogodišnji i jedan od najiskusnijih novinara Mađar soa Klara Oros, međutim, smatra da je reč o čisto političkoj odluci da se list preseli u Suboticu, ocenjujući da je to „dugogodišnji san lidera SVM Jožefa Kase i Lasla Jože, predsednika NSM“.
– Ono što nije uspeo SPS, uspeo je SVM, koji je pokazao da je nezreo da preuzme osnivačka prava nad listom i nezrelost u zaštiti interesa vojvođanskih Mađara, već samo vode računa o ličnim i partijskim interesima. Ovo rukovodstvo je upropastilo Mađar so – ističe Klara Oros. Ona smatra da će se vrlo brzo pokazati koliko će nedostajati iskustvo otpuštenih novinara, umesto kojih su na urednička mesta dovedeni novinari sa svega nekoliko godina staža.
Posle više transformacija list i štamparija Forum objedinjeni su u Javno preduzeće Mađar so, a do sada je iz ove firme otpušteno oko 150 ljudi, uglavnom iz štamparije i pratećih službi, dok do sada redakcija nije dirana. Tokom dugogodišnje ekonomske krize, ali i smanjenja broja Mađara u Vojvodini, tiraž lista je znatno smanjen, pa je neminovno bilo i smanjenje redakcije sa više od stotinu novinara i drugih zaposlenih i pored dotacija iz pokrajinskog budžeta koje iznose petinu prihoda.
Sociolog Đerđ Serbhorvat izjavio je, međutim, za novosadski Građanski list da je „politička elita Mađara koja je na vlasti konačno ugušila list, u kome nema šta da se pročita“, kao i da „on više nije interesantan ni kao partijski bilten SVM „. Serbhorvat smatra da je Mađar so trebalo da ostane vojvođanski, a ne da bude pretvoren u lokalni list.
R. Balać
